VAN "DUVETORRE" TOT GERESTAUREERD MONUMENT
Dames en Heren hoogwaardigheidsbekleders, geachte Genodigden en Confraters van de St.-Jorisgilde, wij zullen vandaag, hoewel met een jaar vertraging, eindelijk na meer dan 130 jaar verwaarlozing en verval, een reliek uit de middeleeuwen, als monument in ere herstellen.
Toen in 1870 de St.-Jorisgilde door Hoofdman-burgemeester Boyaval werd ontbonden kwamen de alhier gelegen gebouwen en terreinen van den Oudenhove in stadsbezit. Hiermede kwam een einde een tot het begin van de dertiende eeuw teruggaande glorieuse en prestigieuse kruisbooggeschiedenis in de Vlamincstraete, nu St.-Jorisstraat.
Een nieuwe geschiedenisperiode diende geschreven toen in februari 1872 de meeste archiefstukken en kunstschatten ter bewaring bij de Stad werden neergelegd. Een deel van het patrimonium, waaronder de gildestandaard - in 1608 geschonken door de Aartshertogen Albrecht en Isabella- werd evenwel overgedragen aan een in 1816 afgesplitste jonge tak de "St.-Jorisgilde, maatschappij van de kleine staele voetbooge, eendracht bant de nijd". Deze Gilde vestigde zich, na omzwervingen in diverse lokaties aiover het Brugse grondgebied, in 1939 op een deel der gronden van de Gezelle-warande waar zich nu nog het gildehuis en de staande wip bevinden.
Komen wij nu terug tot het Hof van de Oude Kruisboghe.Reeds in 1866 werd beslist dat in Brugge een Rijksnormaalschool diende te komen. De Stad moest echter voor de nodige terreinen zorgen. Het zou evenwel nog tot 1878 duren vooraleer voor de gronden van het Oudhof en de plannen van de stadsarchitect Louis Delacenserie werd gekozen en een eerste krediet van 500.000,- frank voor de bouwwerken werd weerhouden.
In 1879 werden de verlaten gebouwen, met uitzondering van de traptoren, die zich aan de achterzijde van de gebouwen bevond, afgebroken. De toren met gotische onderbouw en in 1562 voorzien van een renaissance bovenbouw en torenspits bleef dankzij bemoeienissen van o.m. de "Société archéologique" behouden om dan ook "als architectonisch kunstwerk" hersteld te worden en geïntegreerd in het nieuwe schoolgebouw wat in de originele plannen dan ook werd voorzien.
De bouw van de school duurt van 1 juni 1879 tot het voorjaar van 1883, doch de toren werd niet geïntegreerd, noch hersteld. In de hieropvolgende eeuw is de polemiek rond restauratie of afbraak niet uit de lucht. Terzake lijkt de houding van o.m. architect Delacenserie niet altijd duidelijk.
Op 23 april 1985 wordt de toren een "beschermd monument".
Op 27 september 1989 wordt de school geklasseerd waardoor voor de renovatie van de gebouwen beroep zal kunnen gedaan worden o.m. op gewestsubsidies. Maar geldt dit bij uitbreiding ook voor de toren.
In de aanloop van "Brugge culturele hoofdstad van Europa" verschenen artikelen in de regionale edities over de toestand van bepaalde beschermde monumenten o.m. de toren. Terwijl ook de tussen 18 april en 17 mei 1998 in het Brugse Vrije gehouden tentoonstelling "Militie en Vermaak" de geschiedenis van de St.-Jorisgilde opgerakelde. In dit verband werd door de Gilde-conservator Omer Minnebo een dossier, onder de titel "Is dit een beschermd monument?", met situatiefoto's van binnen en buiten de toren alsmede kranten- en tijdschriftartikels samengesteld. Op 6 februari 2001 werd een exemplaar overgemaakt aan Dhr. Burgemeester Moenaert.
Een en ander leidde ertoe dat na discussie tussen stad en school en onderzoek der archieven bleek dat de toren eigendom was van de school. Maar in het kader van de restauratiewerken aan de gevels en goten van het schoolgebouw was geen geld om de restauratie van de toren te bekostigen. De Stad, de Provincie en het Vlaamse Gewest beloofden subsidies.
Ten einde een valabel restauratiedossier te kunnen opmaken werd de toren uitgemest door studenten van de school onder de leiding van de school-architect Philip Cardinael en werd vanaf juli 2002 door een aannemer alle klimop en andere gevelbegroeiing verwijderd.
In 2004 werd een restauratiedossier opgemaakt, een openbaar onderzoek gelanceerd en een bouwvergunning aangevraagd. De vergunning werd eind 2004 ingewacht en de werken zouden in de lente van 2008 starten. Het werd evenwel december 2008 vooraleer de stellingen werden geplaatst. Half september 2009 waren de muren zowel binnen als buiten hersteld en de ramen geplaatst. In oktober 2009 werden de eikenhouten verdiepingsvloeren geplaatst en zijn de werken op wat details na beëindigd.
Tijdens een eerste vergadering tussen Stad, School en Gilde Per 26 oktober 2009 wordt de inhuldiging van de toren voorzien voor 20.april 2010. Een en ander loopt fout o.m. door het wegvallen van de contactpersoon in hoofde van de school. Eerst begin 2011 worden de contacten met de school hersteld en wordt de datum van 7 mei 2011 -samenvallend met de opendeurdagen - als inhuldigingsdatum weerhouden. Het Stadsbestuur bij monde van Dhr. Burgemeester Moenaert verklaart zich per 22 maart 2011 met deze regeling akkoord.
Hoewel de toren een monument zonder functie wordt heeft de St.-Jorisgilde eraan gehouden, met akkoord van de school, om in het gebouw, voor gelegenheidsbezoekers, foto's en afdrukken van documenten aan te brengen, aldus een beeld gevend enerzijds van wat de toestand was voor de restauratie en anderzijds een schets van wat de Gilde is en was.
Waarin de vorige generaties niet slaagden, is nu wel gelukt. Met dank aan allen die de last- minute-probleempjes hielpen oplossen.
De Stadhouder, Debrabander J.
Brugge, 7 mei 2011